Już w "Żywotach równoległych" (2004) fotografie odgrywały istotną rolę, jako ilustracje i przerywniki, ale także jako materia, punkt wyjścia pojedynczych wierszy.


Teraz poeta wchodzi w samą technikę procesu fotografowania. "Plamki zakrzepłej sepii" świadczą o przejściu tytułowej brzytwy "okamgnienia", która "odcina to, co zbędne", a cały obraz trzyma się na ukrytych paskach, "na których wisi w pustce mała, czarna Leica". W wierszu pod technicznym tytułem "Ostrość" "te wszystkie chlorki, tlenki, antymony, kwasy, żrące kąpiele" wydobywają prawdę krajobrazu i budzą świadomość, że kiedy wygaśnie uczucie, "na powierzchnię / kliszy wyjdą cyjanki, jadowite tlenki / i zielonym grynszpanem obrysują detal".

Spod techniki przeziera śmierć. Przyglądając się fotografii z końca lat trzydziestych (wiersz pt. "Foto-film, A. Cechnowski, Łódź, Przejazd 24, tel. 457-23") Dehnel widzi w niej też to, czego nie wiedzieli sportretowani uczestnicy jasełek: "Brakuje w obsadzie / Diabła i Śmierci. Idą przez skute jeziora". Z kolei: "Czy weszło ze światłem, / z migawką, przez przesłonę?" to jedno z pytań o genezę śmiertelnego zakażenia w przejmującej litanii zainspirowanej "Autoportretem zlaską zakończoną trupią czaszką" Roberta Mapplethorpe'a (lustrzane pendant do tej znanej fotografii stanowi zamieszczone na skrzydełku zdjęcie Jacka Dehnela z laseczką). Niewypowiedzianym pytaniem o śmierć jest wiersz "Prima" skierowany do nieżyjącej matki partnera, który "po tobie / płacze, kadrując tamto zdjęcie w Photoshopie" - skądinąd ciekawy przykład wkraczania do poezji nowych form obyczajowo-rodzinnych.

A brzytwa? Zoroastrianie wierzą w most między tym a tamtym światem, szeroki dla jednych, dla innych wąski jak brzytwa...

Jan Zieliński

Jacek Dehnel "Brzytwa okamgnienia i inne wiersze". Biuro Literackie, Wrocław 2007